Qt Araç Takımı
İçindekiler
Hakkında
Qt Toolkit GUI (Çizgesel Kullanıcı Yüzü) programlarının gelişimi için oluşturulmuş cross-platform çizgesel bir araç takımıdır. Qt en belirgin olarak K Masaüstü Ortamı üzerinde kullanılır. Norveçli bir firma olan Trolltech (eski Quasar Technologies) tarafından üretilmiştir. Trolltech çalışanları Qt "cute" olarak telaffuz ederler. (Ç.N. cute: sevimli)
Ot C++ programlama dilinin geniş bir sürümünü kullanır, C++, Python, Ruby, C, ve Perl için bağlayıcıları mevcuttur. Tüm temel düzlemlerde çalışır ve desteklenir. Non-GUI özellikleri, SQL veritabanı erişimi, XML ayrıştırma ve dosya işleme için düzlemlerarası bütünleşik API içerir.
Çeşitlilik
Qt Trolltech tarafından aşağıdaki düzlemlerde yayımlanmıştır :
- Qt/X11 — X Window System için
- Qt/Mac — Apple Mac OS X için
- Qt/Windows — Microsoft Windows için
- Qt/Embedded — gömülü düzlemler için Qt (PDA, Smartphone, ...)
Yukarıdaki düzlemlerin her biri için kullanılabilecek dört basımı bulunmaktadır :
- Qt Console — edition for non-GUI geliştirme basımı
- Qt Desktop Light — başlangıç seviyesi GUI basımı, ağ ve veritabanı desteğinden ayrıştırılmış.
- Qt Desktop — tam basım.
- Qt Open Source Edition — tam basım, open-source gelişimi için.
Yukarıda belirtilen basımlardan, Open Source basımı GPL ve Qt/X11 sürümü için Q Genel Lisansı (QPL) altında kullanılırken; ilk üç basım proprietary olup ticari bir lisans ile yayımlanmıştır.
X11 düzleminde; QPL, son uygulamanın, LGPL ya da Artistic Licence gibi çeşitli Artistic License altında lisanslanabilmesine olanak tanır. Windows ve MacOs X düzlemleri için, kullanılabilecek tek Açık Kaynak lisansıdır ; aynı şey bunlarla geliştirilen uygulamalar için geçerlidir.
Tüm basımlar; GCC , C++ derleyici, ve ticari anlamda Qt/Windows, Visual Video dahil olmak üzere geniş bir derleyici grubunu destekler, [1].
KDE birlikte Open Source Qt/X11 sürümünü Windows'a bağlayan bir proje bulunmaktadır. Proje, Windows'ta, serbest yazılım programlarına uygun olan bir Qt sürümü oluşturmak amacıyla Qt3 için başlatılmıştır:
- Qt/Windows Serbest Basım — Qt'nin serbest sürümü Cygwin projesinde KDE tarafından yayımlanmıştır. Bu sürüm tamamıyla Qt/X11 kaynak kodu üzerine yapılandırılmış ve GPL altında lisanslandırılmıştır.
Qt4'un Unix, MacOS ve Windows düzlemleri için GPL altında yayımlanması, projenin ilginçliğini azaltmıştır..
Güncel
Trolltech Qt 4 'ü 28 Haziran 2005 tarihinde yayımladı ve beş yeni teknolojinin sunumunu gerçekleştirdi :
- Tulip Kap sınıfları şablonu seti.
- Interview Öge görünümleri için model/görünüm mimarisi
- Arthur 2 boyutlu çizim çerçevesi 2D
- Scribe Düşük seviyeli metin yerleşimlerini gerçekleştirmek için genel API 'ye(Uygulama Programlama Yüzü) sahip Unicode metin çeviricisi
- MainWindow Modern eylem-temelli ana pencere, araç çubuğu, menü ve kenetleme mimarisi
Qt 4 GPL altında dual-licensed çift lisanslı olup; Windows dahil desteklenen tüm düzlemlerde tescillidir. (Qt/Windows 3.3 yalnızca tescil lisanslı ile yayımlanmıştır)
Tarihçe
Haavard Nord ve Eirik Chambe-Eng (Qt'nin özgün geliştiricileri ve Trolltech CEO ve başkanı); "Qt" geliştirilmesine 1991'de, firmanın Quasar Technologies olarak birleşmesinden 3 sene önce başladılar; isimlerini Troll Tech ve daha sonra da Trolltech olarak değiştirdiler.
Araçkiti Qt olarak adlandırıldı; çünkü Q harfi Haavard's Emacs yazıyüzünde güzel görünüyordu; daha sonra Xt den (X araç kiti) ilham alınarak T eklendi.
1998'de, KDE'nin Linux için en önemli desktop environment (masaüstü ortam) larından biri haline geleceği netleştiğinde bir anlaşmazlık ortaya çıktı. KDE Qt temelli olduğundan, open source taki ve özgür yazılım hareketindeki bir çok kişi, temel işletim sistemlerinden birinin temel parçasının ticari denetim altında olacağından endişelenmeye başladı.
Bu iki çabayı ortaya çıkardı : KDE'nin yerini alması amacıyla, open source ve özgür yazılım lisansı altında ve GNOME masa üstünde Qt araçtakımını çoğaltacak Harmony araç takımı; GIMP için yazılmış olan ve temel olarak C programlama dilini kullanan GNOME masaüstü GTK+ araçtakımı.
1.45 sürümüne kadar, Qt, — mevcut kaynak modifiye sürümlerin yeniden dağıtımına izin vermediğinden, ne açık kaynak ne de özgür bir yazılım olan FreeQt lisansını — kullandı. Araçtakımının 2.0 sürümünün yayımlanması ile birlikte lisans, özgür yazılım lisansı olan ancak Free Software Foundation tarafından GPL ile uyumsuz görünen Q Public License (QPL-Genel Lisans)a dönüştü.KDE ve Trolltech arasında, Trolltech başka bir firma tarafından satın alınsa da, iflas etse de Qt'nin QPL'den daha kısıtlayıcı bir lisansın altına düşmemesine ilişkin uzlaşma yolları arandı. Bu, Qt'nin 12 ay boyunca açık kaynak sürümünün yayımlanmayacağına dair BSD lisansı altına geçmesini garanti eden KDE Free Qt foundation oluşumunu sağladı.
Qt'nin ilk sürümlerinin yalnızca iki çeşidi mevcuttu : Unix için Qt/X11 ve Windows düzlemi için Qt/Windows.. Windows düzlemi yalnızca ticari lisans altında erişilebilirdi. 2001 sonunda, Trolltech, Mac OS X düzlemini desteği içeren QT 3.0 yayımladı. Trolltech GPL lisansı altında, Mac OS X desteğini de içeren 3.2 sürümünü 2003 Haziran tarihinde yayımlayana kadar kadar Mac OS X desteği yalnızca ticari lisans altında erişilebilirdi. Daha sonra, Açık Kaynak basımına Windows düzleminin de eklendiği 2005 Haziran'a gelindi. Bu andan itibaren Qt4 hem ticari hem de Açık Kaynak basımlarında aynı düzlem setlerini desteklemektedir.
Tasarım
Qt ilk yayımlandığında yeniliği yalnızca bir kaç anahtar kavrama dayanıyordu.
GUI'nin tamamen soyutlanması
Qt kendine özgü çizim motor ve kontrollerini kullanmaktadır. Üzerinde çalıştığı farklı düzlemlerin görünümlerine özenir. BU, Qt'deki çok az sayıda sınıf gerçekten hedef düzleme bağımlı olduğundan, taşıma işini kolaylaştırır. Burada sakınca Qt'nin farklı düzlemlerin görünümüne tamamen özenmesidir. Qt'nin kontrollerinin çizimi için farklı düzlemlerdeki yerli API stillerini kullanan son Qt sürümlerinin yayımlanması ile çözülmüştür.
Diğer taşınabilir grafik araç takımları wxWidgets, MFC (yalnızca Windows), ve Java temelli SWT[2] gibi, kendi uygulamaları için hedef düzlemin araç takımlarını kullanan değişik tasarım kararları almışlardır.
Meta Nesne Derleyicisi
moc olarak bilinen Meta Nesne Derleyicisi - Meta Object Compiler -, derlemeden önce Qt program kaynakları üzerinde çalışması gereken bir araçtır. Bu araç programda kullanılan sınıflar hakkında "Meta Bilgisi" yaratacaktır. Bu "Meta bilgisi", Qt tarafından C++: Introspection, signal/slot sistemlerinde kullanılamayan programlama özelliklerini sağlamak amacıyla kullanılır.
Ek bir aracın kullanılması, C++ topluluğu tarafından, Qt programlamanın C++ ile dalga geçtiği öne sürülerek eleştirilmiştir. Özellikle, "makrolara" dayanan bir uygulamanın seçimi, tip güvenliği olmaması ve namespace kirliliği gibi nedenlerle eleştirilmiştir. Bu, Trolltech tarafından içgözlem ve dinamik olarak oluşturulmuş yuva ve imler yaratılmasını sağlamyan gerekli bir ticaret olarak görülmüştür. Ayrıca, Qt 1.x yayımlandığında derleyici şablon uygulamaları arasındaki uyum güvenilmez olacaktır.